уныһы башҡа эш

в другой раз — бүтән ваҡытта

на другой день — икенсе көндө, иртәгәһенә

заботиться о других — бүтәндәр тураһында ҡайғыртыу

ему говоришь одно, он делает другое — уға бер нәмә әйтәһең, ул икенсене эшләй

это другое дело — уныһы башҡа эш

улай булһа, эш башҡа; другими словами — икенсе төрлө әйткәндә, икенсе һүҙ менән әйткәндә

одна нога здесь, (а) другая там — бер аяғың бында, икенсеһе – тегендә

иная форма — икенсе форма

у него иное мнение — уның фекере башҡа

иной человек — ҡайһы кеше

иному это может не понравиться — бының ҡайһы берәүгә оҡшамауы мөмкин

иное дело — үҙенә башҡа эш, башҡа

иной раз — ҡайһы берҙә

не кто иной, как; не что иное, как — тап (үҙе), нәҡ (үҙе)

тот или иной — теге йәки был

это тот самый человек — был тап шул кеше

на том берегу — арғы ярҙа

вот та книга — бына ул китап

ни тот, ни другой — ул да түгел, башҡа ла түгел

тот или иной — тегеһе йәки башҡа берәйһе

то было вчера, а это сегодня — уныһы кисә булғайны, ә был бөгөн

не то, что (чтобы) — бик үк түгел, әллә ни түгел

ни с того ни с сего — һис юҡтан, сәбәпһеҙ-ниһеҙ

тот или иной; тот или другой — кемдер берәйһе

головной мозг — баш мейеһе

кровоизлияние в мозг — мейегә ҡан һауыу

в эти минуты в его мозгу рождались фантастические идеи — был минуттарҙа уның башында фантастик идеялар тыуҙы

костный мозг — елек, елек майы

с мозгом (мозгами) — аҡылы бар, аҡыллы

до мозга костей — башынан аяғына тиклем, сиктән тыш

вправить мозги — аҡылға ултыртыу

шевелить мозгами — баш ватыу, ныҡлап уйлап ҡарау

мозги набекрень (не на месте) — башы эшләмәй

помимо его желания — уның теләгенән тыш

это совершилось помимо меня — был минән башҡа эшләнгән

помимо всего прочего — быларҙың бөтәһенән башҡа

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)

мы с ним ещё не считались — беҙ уның менән иҫәпләшмәнек әле

считаться с мнением других — башҡаларҙың фекере менән иҫәпләшеү

считаться хорошим инженером — яҡшы инженерҙарҙан һаналыу

его деньги считались миллионами — уның аҡсаһы миллиондар менән иҫәпләнә ине

до деревни считалось десять километров — ауылға тиклем ун километр иҫәпләнә ине

отказать в просьбе — үтенесте кире ҡағыу

отказать в помощи — ярҙам итеүҙән баш тартыу

отказать себе в самом необходимом — үҙеңде иң кәрәкле нәмәләрҙән мәхрүм итеү

ему нельзя отказать в таланте — уның талантын инҡар итеп булмай

мотор отказал — мотор эшләмәй башланы

перестать служить — о частях тела, органах чувств и т.п.

ноги отказали — аяҡтар йөрөмәй

глаза отказали — күҙҙәр күрмәй

не откажи(те) в чём и с неопр. — зинһар, зинһар өсөн

глава рода — ырыу башлығы

быть из одного рода — бер ырыуҙан булыу

обычай рода — ырыу йолаһы

табынский род — табын иләүе

знатный род — күренекле нәҫел

какого рода — заты ниндәй

он родом из Башкортостана — ул сығышы менән Башҡортостандан

разделение на роды — төрҙәргә бүленеш

роды растений — үҫемлек төрҙәре

род оружия — ҡорал төрө

род людской (человеческий) — әҙәм заты, кешелек

в некотором роде — бер ни тиклем, бер ни ҡәҙәр

в своём роде — үҙенсә, үҙенә күрә (башҡа)

в этом роде — шундайыраҡ, шулайыраҡ, шуға яҡын

от роду — тыуғандан бирле, тыумыштан

своего рода — үҙенә күрә

такого рода — шундай, уның кеүек

без роду и племени — зат-ырыуһыҙ, нәҫел-нәсәпһеҙ

на роду написано — маңлайына яҙылған

ни роду ни племени — япа-яңғыҙ

сорвать яблоко с яблони — алмағастан алма өҙөп алыу

уйти с собрания — йыйылыштан сығып китеү

удалить с урока — дәрестән сығарып ебәреү

отдохнуть с полчаса — ярты сәғәттәй ял итеү

прожить в деревне с месяц — ауылда бер айға яҡын йәшәү

он получил с десяток писем — ул унлап хат алды

с месяц назад — бер ай самаһы элек

отъехать с километр — бер километр самаһы китеү

он служит с месяц — ул бер айға яҡын хеҙмәт итә

девочка ростом с маму — әсәһендәй буйлы ҡыҙыҡай

идти с мамой — әсәй менән барыу

поговорить с друзьями — дуҫтар менән һөйләшеү

платок с бахромой — суҡлы шәл

книга с иллюстрациями — рәсемле китап

человек с ружьём — мылтыҡлы кеше

хлеб с маслом — май яғылған икмәк

мешок с мукой — он һалынған тоҡ

ведро с молоком — һөт һалынған күнәк

есть с жадностью — ҡомһоҙланып ашау

слушать с восхищением — һоҡланып тыңлау

идти с песнями — йырлап барыу

проснуться с головной болью — баш ауыртып уяныу

мыть с мылом — һабынлап йыуыу

броситься с кулаками — кемгәлер йоҙроҡ менән ташланыу

послать с курьером — курьер менән ебәреү

у него плохо с сердцем — уның йөрәге ауырта

с самолётом произошла авария — самолёт менән авария булған

явиться с докладом — доклад менән килеү

обратиться с просьбой — үтенес менән мөрәжәғәт итеү

сделать с намерением — маҡсат менән эшләү

познакомить с девушкой — ҡыҙ менән таныштырыу

сравнить с оригиналом — төп нөсхә менән сағыштырыу

согласиться с выводами — һығымталар менән ризалашыу

быть осторожным с огнём — ут менән һаҡ булыу

с миру по нитке – голому рубашка — ил төкөрһә – күл булыр

вернуться с Кавказа — Кавказдан ҡайтыу

напасть на врага с тыла — дошманға тылдан һөжүм итеү

наблюдать за ходом боя с высоты — һуғыш барышын ҡалҡыулыҡтан күҙәтеү

цветы с юга — көньяҡ сәскәләре

картина с выставки — күргәҙмәнән алынған картина

телеграмма с дороги — юлдан килгән телеграмма

с детства — бала саҡтан алып

с первых же дней — беренсе көндәрҙән алып

приготовить с вечера — кистән әҙерләп ҡуйыу

с утра до ночи — иртәнән кискә тиклем

с весны до осени — яҙҙан алып көҙгә тиклем

получить деньги с заказчика — заказ биреүсенән аҡса алыу

урожай с гектара — (һәр) гектарҙан алынған уңыш

брать пример с матери — әсәйҙән үрнәк алыу

перевести с башкирского языка — башҡортсанан тәржемә итеү

копия с документа — документтың күсермәһе

с разрешения родителей — ата-әсәнең рөхсәте менән

с вашего согласия — һеҙҙең ризалығығыҙ буйынса

с согласия автора — автор ризалығы буйынса

умереть с голоду — астан үлеү

писать с большой буквы — ҙур хәреф менән яҙыу

торговать с рук — ҡулдан һатыу

влюбиться с первого взгляда — бер күреүҙән ғашиҡ булыу

кормить ребёнка с ложечки — баланы ҡалаҡ менән ашатыу

петь соло — яңғыҙ йырлау

танцевать соло — яңғыҙ бейеү

доходная акция — керемле акция

приобретать акции — акция һатып алыу

акции повышаются чьи — әһәмиәте (дәрәжәһе) күтәрелә

акции падают чьи — әһәмиәте (йоғонтоһо) кәмей (төшә)

военная акция — һуғыш акцияһы

дипломатическая акция — дипломатик акция

у него был сын — уның улы бар ине

малыши были в детском саду — сабыйҙар балалар баҡсаһында ине

днём я буду на работе — көндөҙ мин эштә булам

вчера был сильный ураган — кисә көслө дауыл булды

он и сам скоро будет — ул үҙе лә тиҙҙән килеп етер

отец был учителем — атаһы уҡытыусы ине

моя мама была врачом — әсәйем врач булған

сад был посажен школьниками — баҡса уҡыусылар тарафынан ултыртылған булған

он будет играть на скрипке — ул скрипкала уйнаясаҡ

будь что будет — ни булһа ла булыр

ни булһа, шул булыр; была не была — булһа – булыр, булмаһа – юҡ

бөткән баш бөткән; быть заодно с кем — бер һүҙҙә булыу

как быть? — ни эшләргә?, нисек итергә инде?

так и быть — ярай улай булғас

всё лето — йәй буйы

весь день — көн буйы

во всём мире — бөтөн донъяла

все люди — барлыҡ кешеләр

весь красный — тотош ҡыҙыл

бумага вся — ҡағыҙ тулыһынса бөттө

сахар весь — шәкәр бөтөнләй бөттө

всё его радовало — уны бөтә нәмә лә шатландыра ине

весь в кого — тас

весь в отца — атас, тас атаһы

все до одного — береһе лә ҡалмай, бөтөнөһө лә, барыһы ла

всего хорошего — һау бул(ығыҙ)

всё одно, всё едино — барыбер, бөтәһе лә бер

без всего — бер нәмәһеҙ

во всю ивановскую; по всему — күренеүенсә

при всём том; со всем тем — шуға ҡарамаҫтан

вот и всё — бөттө (башҡа өҫтәрлек нәмә юҡ)

не все дома у кого — еңел аҡыллы

прежде всего — беренсе урында, иң мөһиме, беренсе сиратта

города и веси — ҡалалар һәм ауылдар

втемяшилась ему в голову одна мысль — уның башына бер фекер инеп ояланы

он вторил её смеху — ул уның көлөүен ҡабатланы

вторить мужу — ирҙең һүҙен йөпләү